Op zoek naar onze poes krijgt Abel een Kalashnikov in zijn handen. Hij weet er wel raad mee.
We klimmen een paadje achter ons huis omhoog, verder de heuvel op, tot een soldaat roept dat we moeten stoppen. Wij komen nooit tot hier. Altijd gaan we de berg af, in de auto.
“Mzungu! Witte! Waar ga je heen?”
“We zoeken onze pussycat.”
De militair komt zijn houten hok uit en gaat voor ons staan. We vertellen het verhaal van de bange kat die door de apen over de muur is gejaagd. Rare witten, die lopen achter een kat aan, en de soldaat grijnst. Als we hem wat geld geven vindt hij onze kat. Dan, onaangekondigd, steekt hij zijn geweer naar Abel: “Je mag het even vasthouden.” Voor ik doorheb wat er gebeurt, heeft een kleuter een AK 47 in zijn handen. Ik weet niet wat te doen. Zoon wel. “Nice gun”, zegt die.
Onlangs vertelde een jongen me over de jaren dat hij was ingelijfd bij het Verzetsleger van de Heer in Noord-Oeganda. Lakousj was een van 40.000 kinderen onder de 15 die afgelopen 20 jaar werden ontvoerd; jongens om te vechten, meisjes als seksslaaf.
Natuurlijk had hij ook geschoten, zei Lakousj. “Met een AK 47.” Hij hield zijn handen een halve meter uit elkaar: “Ongeveer zo groot, eentje voor kleine kinderen.”
Het barst in Afrika van de kleine wapens. De Kalashnikov wordt steeds goedkoper. Aan de grens met Soedan kost-ie nog maar 2 koeien, of 40 euro.Vooral rebellen zijn er dol op want een kind van 8 kan hem bedienen. Hij is niet groot, niet te zwaar, gaat lang mee en is simpel in het gebruik. Zelfs de terugslag stelt weinig voor.
Bij burgeroorlogen in Sierra Leone, Liberia, Congo en hier in Oeganda bleek hoe vaardig kindsoldaten met het geweer zijn. Dat kleine wapens masaal worden verhandeld – ook door Europa en de VS – is een schande. En in een land als Oeganda is een kind met een geweer ook niet meteen een aanstootgevend gezicht. Mijn 4-jarige deed er ook niet moeilijk over.
Zonder poes komen we thuis. Toch is Abel niet ontevreden over de tocht: “Die aardige soldaat hè mama, die leert kindjes schieten.”
***
‘Kleuter met een wapen’ verscheen 3 oktober als column in De Pers