Elke keer dat een Afrikaan me vroeg of we in Nederland onze oude ouders écht naar een tehuis brengen, loog ik, onbedoeld.

Er zijn opmerkelijke dingen over het Westen waar in Afrika nooit iemand naar vraagt. Dat we onze wc’s doorspoelen met drinkwater, bijvoorbeeld. Dat veel Amsterdammers liever fietsen dan autorijden. Of dat je uit vrije wil in een drijvend huis op het water gaat wonen. Wanneer ik vertel over onze woonboot waar je naartoe roeit, concluderen Afrikanen altijd dat we heel arm moeten zijn. En dat we het noodlot tarten door tussen watergeesten te leven.

Over hightech gadgets weet een rijke Afrikaan meestal meer dan ik. Terwijl industriële producten als fabriekshallen, trams, treinen, tunnels ontbreken – die vragen veel fysieke infrastructuur – zijn de rijken in hoofdsteden dol op wifi, bits en pixels. In Kampala pin je met een europas.

Wanneer in Oeganda, Congo of Rwanda wordt geïnformeerd naar Nederland, dan gaat het over zaken dichtbij genoeg om daar een doorleefd idee over te hebben. Zo werd me al vaker gevraagd of het waar is dat ze in Nederland niet meer in God geloven. Dan zeg ik dat sommige mensen heel erg in God geloven, anderen een beetje en veel mensen eigenlijk niet. Dan schudt een Afrikaan zijn hoofd, in ongeloof nu. Een andere is: brengen jullie je oude vader en moeder écht naar een tehuis? Ook hier antwoord ik bevestigend. Maar dan leg ik uit dat sommige ouderen liever niet bij hun kinderen intrekken. En ik zeg steeds dat ze daar heel erg goed worden verzorgd.

Nog maar net geland op Schiphol, lees ik in de krant hoe demente bejaarden in vieze luiers liggen te wachten tot iemand ze verschoont. Omdat na een paar uur de poep jeukt, gaan ze krabben en zo komt de stront tot op de lakens, hun kleren en onder hun nagels. Schoon worden ze ook steeds minder. Sommige verpleeghuizen schrijven voor dat bejaarden worden gewassen met billendoekjes in de vorm van een washandje. Dat scheelt tijd en geld. Maximaal vier doekjes per lijf.

Vier jaar terug liet Zembla liet zien hoe bejaarden hun menswaardigheid wordt ontnomen. Politiek en burgers spraken daar schande van en beterschap werd beloofd. Nu blijkt er niks veranderd. In Afrika verdienen ze een eerlijker antwoord.

Nieuwsgierig verscheen als column in De Pers van 29 mei 2008