23 januari 2023

Een grotere dienst kon het Openbaar Ministerie de klimaatactivisten niet bewijzen. De politie arresteerde donderdag Lucas Winnips, die namens Extinction Rebellion oproept zaterdag 28 januari de A12 in het centrum van Den Haag te blokkeren. Opruiing, luidt de aanklacht. Want oproepen een snelweg te bezetten is oproepen tot een strafbaar feit.

Oneerlijk voor de boeren. Die blokkeerden afgelopen jaren toch daadwerkelijk met trekkers de snelwegen, ramden een provinciehuis en reden door afzettingen waardoor fietsers gevaar liepen, ze loosden mest, stro en asbest op snelwegen, wat ook daadwerkelijk leidde tot aanrijdingen, maar nee, verder dan een paar arrestaties kwam het niet.

Terwijl dat de hoofdprijs is. Want breng een boer naar het bureau en de hooivorken worden geheven. Trekkers komen van stal om de dienstdoende Bastille te bestormen. Nadat Jouke (16) met trekker en aanhanger bij de snelweg maar net een politieblokkade ontweek, werd hij opgepakt. Wat helemaal goed werkte, want een aangehouden boerenjong wekt natuurlijk nog meer verontwaardiging. Je hoorde dan ook niemand vragen wat een kind achter het stuur van een twintig ton zware machine met aanhanger op de snelweg deed. Nee, boerenleider Mark van den Oever riep op de jongen ‘te bevrijden’.

about:blankhttps://acdn.adnxs.com/dmp/async_usersync.html

Daar had het OM met een beetje goeie wil opruiing in kunnen lezen, maar dat plezier was de boeren niet gegund. In plaats daarvan is het voor de boerenleider zoeken naar een kans op een rechtszaak. Al moet hij daarvoor zelf de overheid aanklagen.

Zo sleepte Van den Oever de gemeente Utrecht voor de rechter. Hij voelde zich geïntimideerd door een brief die hij van het stadsbestuur had gekregen. In die brief liet de gemeente weten dat het strafbaar is een demonstratie niet vooraf aan te kondigen – met Farmers Defence Force hadden ze bij het Van der Valk-hotel gestaan waar de voedingsmiddelenindustrie vergaderde met vertegenwoordigers uit de landbouw. En dus niet even met de politie gebeld. De volgende keer, zo waarschuwde de gemeente, zouden sancties volgen.

Kijk, daar kon de actieboer wel wat mee. ‘Intimiderend’, noemde hij dat. En dat was nog niet alles. ‘Het recht van demonstratie is een grondrecht’, zei hij in de rechtbank. ‘Dat wordt aangetast door de brief van de gemeente.’ De rechtszaak verloor hij.

Hoewel Van den Oever bij de meeste boerendemonstraties – wel en niet aangekondigd – duidelijk zichtbaar aanwezig was, is hij nooit opgepakt. Hij probeerde het met dreigementen en chantage, van tegenstanders, maar evengoed van landbouwpartijen die niet ver genoeg gingen. Hij probeerde het met wat je, met een beetje goede wil, aanzetten tot geweld kan noemen: in 2019 vroeg hij in een Facebookpeiling of leden van de Brabantse CDA-fractie ‘persoonlijk aangepakt moeten worden na het verraad van 25 oktober’. Maar arrestatie? Ho maar.

Een duidelijk geval van klassenjustitie, want als je Lucas Winnips van Extinction Rebellion (XR) neemt, die komt te voet naar de snelweg – de stumper regelt niet eens een trekker – en heeft de demonstratie van zaterdag ook nog eens aangemeld bij de politie. Sterker, al vóór zijn arrestatie zocht hij contact met Rijkswaterstaat zodat die de veiligheid kan garanderen.

Winnips moest een arrestatie op straat ondergaan, een middag in de cel, maar dan heb je ook wat. Landelijke media berichtten over de aanstaande demonstratie tegen jaarlijks 17,5 miljard aan fossiele subsidies, omdat de aarde richting desastreuze opwarming gaat. Het regent aanmeldingen bij XR. En het nieuws van de arrestatie van de actievoerder motiveerde nieuwe mensen om zaterdag in Den Haag te voet de A12 op te gaan. Met duizend mensen in de blokkade en alle supporters eromheen heeft XR zicht op haar grootste demonstratie van burgerlijke ongehoorzaamheid.