De informateur is onverwoestbaar, want het Torentje lonkt

De enige die voor de camera maar blíjft stralen, is de informateur. Hij straalt tegen de klippen op, zegt dingen als: ‘Mijn kerntaak is optimisme.’ Hij spreekt wijs bedoelde woorden die suggereren dat Ronald Plasterk een staatsman is: ‘Het is pas zeker, als het zeker is.’

Al voelen de vier partijen zich tot elkaar veroordeeld, van verliefdheid is niks te merken. Toen Rutte en Samsom elkaar in 2012 vonden, spatten de vonken er vanaf, maar de chemie tussen PVV, NSC, VVD en BBB neemt eerder af dan toe.

Een vurige afkeer van de linkse concurrent is niet genoeg. Bovendien stookt de politieke praktijk nu al tussen PVV en VVD-NSC. De Spreidingswet door de Eerste Kamer, voor Wilders een ‘groot probleem’. PVV-er Fleur Agema was ontgoocheld toen haar een behandeling-Agema overkwam; de SP vroeg haar handtekening voor afschaffing van het eigen risico in de zorg. Dat had zij toch 16 jaar lang geëist? Tussen droom en motie stond de formatietafel.

VVD en NSC ruiken de risico’s van een coalitie met extreem-rechts. Vrijdag liet Wilders op X nog zien in welke ‘league’ hij speelt; een cartoon waarop hijzelf tussen Trump en de Argentijn Milei een golf van socialisme, open grenzen en klimaatbeleid terugduwt. Achter de oren van Omtzigt schrijnen wonden van het krabben, Yesilgöz spartelt. Er is er maar één die louter winst ziet.

In 2012 fantaseerde Plasterk al over het Torentje, maar hij verloor de strijd om het partijleiderschap van de PvdA van Samsom. Sindsdien zoekt hij, gedreven door de krachtige melange van eerzucht en wrok, een weg naar het hoogste ambt. Zijn twee ministerschappen hadden een averechts effect; hij maakte een onuitwisbare indruk, wuft en ijdel zwaaiend met zijn Borsalino. Grootste wapenfeit: Powned een publieke omroep.

Niet zichtbaar gehinderd door principes of consistentie vond de voormalige Volkskrant-columnist zich in De Telegraaf opnieuw uit, als volkstribuun. Schreef hij in 2017 dat de PvdA zich moest aansluiten bij GroenLinks, de nieuwe Plasterk haat groene politiek. (Uniek wel, een bioloog die zorgen om de natuur overdreven noemt.) Hij verzet zich tegen de Green Deal, noemt GroenLinks een ‘rijkeluispartij’. Als minister onderschreef hij het energieakkoord met windparken op zee, vandaag zijn windmolens ‘horizonvervuiling’.

De man die geen opening of receptie miste, twitterde in 2013 dat hij al 25 keer de Matthäus zong, in het Concertgebouw. Nu komt hij lucht tekort in tirades tegen ‘kakkineus links’. In Rutte II was hij medeverantwoordelijk voor de zwaarste bezuinigingen op sociale voorzieningen, evengoed verwijt hij links dat het de noden van de gewone man niet ziet. En hoewel geweld, en dreiging met geweld, de laatste jaren kwamen van rechts – NCTV noemt een aanslag door extreem-rechts ‘voorstelbaar’ – waarschuwde Plasterk voor geweld door tot nog toe vreedzame klimaatactivisten.

Dat Wilders neerkijkt op mensen die terugkomen op een standpunt, doet aan het nut van de oud-PvdA’er niks af. De nieuwe Plasterk past in Wilders’ straatje. Nadat de mannen elkaar afgelopen zomer hadden getroffen op Bonaire en met hun echtgenotes avonden samen doorbrachten, wist Wilders wat hij aan Plasterk had. Hondsloyaal als de macht lonkt.

In de formatiegesprekken is gesproken over een ander soort kabinet, meldt NOS-podcast De Stemming. De partijleiders zouden in de Kamer blijven. Met een regeerakkoord op hoofdlijnen leveren zij ministers. Dat alles onder leiding van een ervaren buitenstaander. Het vooruitzicht op kabinet-Plasterk I maakt de informateur onverwoestbaar. Maar, om zijn eigen woorden te citeren: ‘Het is pas gedaan, als het gedaan is.’