27 maart 2023
Nadat in het vak Renaissancekunst de David van Michelangelo werd besproken, moest de directeur van de Tallahassee Classical School in Florida vertrekken. Wereldberoemd standbeeld uit de 16de eeuw, bijbels figuur, gemaakt door een van de grootste beeldhouwers, besproken op een school die zijn onderwijs baseert op ‘de klassieken’ en dan ook nog eens een naaktslak van een pikkie, het lijkt gesneden koek, maar ouders dienden een klacht in. De school had vooraf niet laten weten dat bloot zou worden getoond, en hun kind ‘pornografisch materiaal’ voorgeschoteld.
In de cultuuroorlog zoals die vanuit Florida wordt aangevoerd door de rechtse gouverneur Ron DeSantis, is de rede geen speler. Het vak Renaissancekunst wordt op de christelijke school voortaan ook gegeven zonder Michelangelo’s fresco De schepping van Adam uit de Sixtijnse Kapel, en zonder De schepping van Venus door Botticcelli.
De directeur van de Galleria dell’Accademia in Florence is geschokt: ‘Denken dat de David pornografisch zou kunnen worden gevonden, betekent dat je niets begrijpt van de Bijbel en de westerse cultuur.’
Maar de conservatieven die zeggen zich te baseren op klassieke deugden en traditioneel-christelijke waarden, zijn in de oudheid of Renaissance helemaal niet geïnteresseerd. De geschiedenis is een grabbelton waaruit ze grijpen wat nuttig is voor hun reactionaire verhaal.
Net zo makkelijk negeren ze andere realiteiten. Ron DeSantis was Donald Trumps grootste slippendrager toen die een pussygrabber en golden shower-fan bleek met een karavaan aan zwijggeld ontvangende hoeren in zijn kielzog. Nee, DeSantis voert als een zeloot strijd voor een wet die het scholen verbiedt te praten over seksualiteit en genderidentiteit. Onder het mom van ‘ouderrechten’ wordt een radicaal-rechtse ideologie doorgevoerd.
Je ziet het wereldwijd bij de autocraten. In Brazilië, Hongarije, Rusland, en voor radicaal-rechtse politici in westerse democratieën zijn seksuele vrijheid en in het bijzonder transgenderrechten het hart van de ideologische strijd. Zo wil een Democratische senator in Nebraska met drie weken filibusteren voorkomen dat de Republikeinen hulp aan transgender personen onder de 19 verbieden.
Het zijn zetten van op het verleden gerichte politiek. Sociale verandering maakt wat vast leek te liggen vloeibaar. En waar hou je je dan nog aan vast? Rechtse politici voeden de angst voor chaos, om vervolgens met een primitieve ordening te komen. Een waarin might is right, waarin degene met macht ook bepaalt wat goed is en wat fout. De rechten van minderheden zijn dan niet langer veilig.
In de hang naar een onveranderlijke orde draaien de rechts-conservatieven sociale en vrouwenrechten terug; abortus wordt ingeperkt, transgenderhulp afgeschaft en bloot verboden. Politici beloven hun kiezers een toekomst die herkenbaar is, niet beangstigend. En in die kruistocht doen feiten er niet toe.
Zoals Sander Schimmelpenninck gisteren ‘domheid’ definieerde als het opzettelijk cultiveren van onwetendheid: ‘Wie nog waarde hecht aan feiten of ratio wordt door de leden van deze cultus van onwetendheid ‘elitair’ of ‘hautain’ genoemd.’ En dan krijgen vrouwen ter diskwalificatie nog door rechtse mannetjes het woord ‘keurig’ toegevoegd.
Wat zou helpen, is als de progressieve kant iets minder zeloot zou zijn; iets minder intolerant, minder bezig met zuiverheid in de taal en cancelen. Dat zou het voor rechts-radicalen lastiger maken verworven rechten te torpederen. In plaats daarvan spiegelt zich het radicalisme van de conservatieven. De Amerikaanse-Russische journalist Masha Gessen, die veel over transrechten schrijft, ging pas op hun 50ste in transitie. Als vrouw kreeg ze kinderen, gaf borstvoeding, maar toen Gessen daarover schreef werdhendoor ‘trans Twitter’ gecancelled. Zo gaan aan beide zijden de schuifdeuren van de open samenleving een beetje dicht.